Stad Antwerpen

Op 17 mei is het IDAHOT, International Day Against Homophobia, Biphobia and Transphobia. We laten Va-Bene Elikem Fiatsi, aka crazinisT artisT, aan het woord.

Va-Bene werd in 1981 geboren in Ho, Ghana, en is een multi-disciplinaire artiest en transvrouw. Ze verkiest de pronoun 'sHit' - of als alternatief 'zij'. Ze woont nog steeds in Ghana, maar werkt op een internationale schaal.

Omschrijf haar gerust als 'artivist'. Als artiest, curator, filantroop én activiste pusht en brengt ze andere kunstenaars, activisten, curatoren en kritische denkers samen. Als performer en installatie-artiest, en onder de naam crazinisT artisT, onderzoekt ze zelf genderstereotypes, vooroordelen, queerness, identiteitspolitiek en -conflicten, seksuele stigmas en hun gevolgen voor gemarginaliseerde groepen en individuen.

Door rituelen te combineren met een genderfluïde persona, zet ze haar lichaam in als werkmiddel om jou te doen nadenken. Of dat nu in performances, fotografie, video, installaties of 'life-and-live-art' is. Ze zal steeds hyperactuele issues aankaarten als onrecht, geweld, objectiveren, onderdrukking, racisme, systemische indoctrinatie en meer.

Vanavond performt ze als crazinisT artisT op Remembering, van For All Queens!, in de Sint-Andrieskerk. Maar eerst zaten we met haar samen om het te hebben over IDAHOT en de weg die we samen nog moeten afleggen.

crazinisT artisT tijdens één van haar performances © Mayara Laila

Waarom is IDAHOT nog steeds zo belangrijk?

VA-BENE: "17 mei is één van de belangrijkste dagen. Niet alleen voor mij, maar ook voor zo veel andere mensen. De International Day Against Homophobia, Biphobia and Transphobia zou ook uitgeroepen moeten worden tot een dag tegen racisme, fascisme, extremisme en religieuze vervolging. Er mag geen onderscheid bestaan tussen al die verschillende strijden, ondanks het verschil in ervaringen.

We kunnen het niet hebben over homofobie en transfobie zonder het te hebben over racisme, religie en eeuwen van genocide door witte mensen en de kerk. We kunnen niet doen alsof we géén getuige zijn van de opkomst van fascisme en bloeddorstige evangelische kruistochten die iedereen willen uitwissen die niet past in het plaatje van conservatieve tradities zoals hetero- en cis-zijn en de witte, patriarchale, seksistische establishments."

We zijn er dus nog lang niet als het aankomst op gelijke LGBTQIA+rechten in de wereld?

VA-BENE: "De huidige staat van de LGBTQIA+rechten is zorgwekkend. Er raast een anti-LGBTQIA+ pandemie over de wereld. Zeker in Afrika, waar er een heel vruchtbare voedingsbodem is voor zo'n gewelddadig en haatdragend beleid."

Hoe beleef jij die staat?

VA-BENE: "Ik heb geen ervaring met LGBTQIA+rechten. Ik overleef enkel en alleen omdat ik bepaalde privileges heb doordat ik deel uitmaak van een zogezegde klasse en zogezegde status heb als een internationale artivist. Alles waar ik in Ghana - en daarbuiten - van kan genieten, is dankzij zulke labels."

Waarom kunnen andere queer personen - die geen opleiding volgden, niet internationaal gekend zijn of arm zijn - niet dezelfde erkenning ervaren als ménsen en verwelkomd worden zoals ik?!

— Va-Bene Elikem Fiatsi

"Dat is exact waarom we de struggle van queer personen niet los kunnen zien klasse en kleur. Ik ben in staat om te bewegen, te spreken en verwelkomd te worden op bepaalde plekken - niet omdat die plekken black-queer friendly zijn, maar omdat ik privileges heb die meekomen met een universitair diploma en het feit dat ik een internationaal publiek figuur ben.

Waarom kunnen andere queer personen - die geen opleiding volgden, niet internationaal gekend zijn of arm zijn - niet dezelfde erkenning ervaren als ménsen en verwelkomd worden zoals ik?!"

Wat kunnen we beter doen?

VA-BENE: "Gelijke LGBTQIA+rechten betekenen voor mij dat elke queer persoon van dezelfde liefde, dezelfde aanvaarding en hetzelfde medeleven kan genieten. Ongeacht klasse, kleur, status... We moeten onze posities en privileges her- en erkennen, zodat we in solidariteit kunnen leven met de jongere versies van onszelf en alle andere kwetsbare groepen."

crazinisT artisT © Sara Farid

Headerfoto © Paulo Oliveira