Julie Hategekimana van Hove is illustratrice en projectmedewerker voor het Arenberg-team Artistieke Innovatie & Programmatie.

Waarom een Dag tegen racisme nodig is

Veel mensen beseffen niet dat er nog racisme is. En dat racisme in alle vormen komt, waarvan systemisch racisme er één is. Systemisch racisme is tricky, heel subtiel, verstopt in en onder structuren. Zo subtiel zelfs, dat je bijna niet doorhebt dat het gebeurt terwijl het aan het gebeuren is.

Ik bevind me vaak in situaties waar ik een van de weinige mensen van kleur ben. Dat is al zo lang mijn realiteit, dat ik het zelfs niet meer opmerk. Ik ben het gewend. En ik denk dat dit voor veel mensen rondom mij ook geldt. Maar als je er over nadenkt, is dit best vreemd. We zouden niet de fout mogen maken om sommige structuren in onze samenleving als normaal te beschouwen. Sommige dingen verdienen het om van dichtbij onderzocht te worden, om te zorgen dat we geen groepen uitsluiten.

Vraag jezelf af of het voor iedereen goed gaat. Luister naar elkaar en zoek samen naar een verandering van de status quo.

Heb geen angst om het oude te verliezen door er iets nieuw aan toe te voegen. En wees blij met de verrijking die je daardoor krijgt.

We moeten elke kans die we krijgen aangrijpen om onze stem te laten horen. Zonder angst voor een tegenreactie. Want verrassend genoeg zijn er nog steeds veel momenten waarop dat niet kan of mag. Als je je stem mag gebruiken, is het belangrijk dat te doen. Zeker als het gaat over inclusiviteit.

We willen je niet vervangen. We vragen enkel dat je wat plaats maakt aan de tafel, zodat we samen iets nieuw maken waar iedereen zich goed bij voelt.

Hoe ook de cultuursector het beter kan doen

Arenberg doet het zeker niet slecht, maar ik ben doorheen mijn carrière gewend geraakt aan het absolute minimum op vlak van inclusiviteit. Het kan echt nog wel beter.

Mensen van kleur zijn nog steeds onder-gerepresenteerd op de plekken waar de beslissingen worden gemaakt. Hoe kan de sector ervoor zorgen dat ze een safer space kan worden voor alle artiesten? Hoe kan een divers publiek zich in onze sector herkennen? Hoe trekken we een breed publiek aan? Dat kan enkel als er meer mensen van kleur voor én achter de schermen werken. Zorg ervoor dat je gatekeepers bestaan uit een diverse groep mensen die de maatschappij representeert. Op die manier worden rolmodellen zichtbaar en drempels verlaagd. Zonder inclusie op élk niveau, ontdek je nooit de valkuilen en blinde vlekken.

Kies niet altijd voor dezelfde gezichten, maar durf een kans te geven aan nieuwe of onbekende spelers. Waag het om steun en budgetten te geven aan projecten of vzw's die met jongeren werken, creativiteit te over daar! Deze organisaties hebben vaak de kennis en het netwerk dat meestal ontbreekt in grotere instituties. Ze zullen zingen, praten, spelen of dansen over een andere realiteit. Eentje die je misschien nog niet kent of gewoon bent. Net daarom verdient die realiteit het om gezien te worden en heeft ze een plek nodig in onze sector.

We moeten de sector en onze eigen organisatie in vraag durven stellen. En dat is geen aanval. Ik verwacht absoluut niet dat een witte man weet wat het is om een vrouw van kleur te zijn, zonder dat we ooit een conversatie hebben. Maar wel dat hij zich bewust is van die blinde vlekken en zijn privilege. Sommige beslissingen hebben nu eenmaal een andere impact op jou dan op mij.

Om dat door te hebben, is er empathie en inlevingsvermogen nodig. Quota halen en vakjes afvinken is niet voldoende. Cultuur is niet enkel iets van cijfers. Cultuur is iets van het hart.

Foto: Mieke Verbijlen